Της Βάσως Αγγελέτου
Από είδος πολυτελείας σε κοινωνικό αγαθό μετατρέπονται σταδιακά οι άμεσες πληρωμές, τόσο στον διαδικτυακό όσο και στον φυσικό κόσμο, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτικής για καινοτόμα, ασφαλή και προσβάσιμα μέσα πληρωμών.
Αυτό επισήμανε από το βήμα του 8ου συνεδρίου "360ο Payments" ο υποδιευθυντής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιώργος Κορφιάτης, εξηγώντας ότι, όπως στην εποχή μας είναι κοινή απαίτηση η άμεση ενημέρωσή μας μέσα από τα ψηφιακά μέσα ή η άμεση επικοινωνία μας μέσω των texting apps, αντίστοιχα κοινή απαίτηση είναι και οι πληρωμές και οι μεταφορές χρημάτων να εκτελούνται εντός δευτερολέπτων.
Για τον σκοπό αυτό, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει καθιερώσει το σύστημα άμεσων πληρωμών TIPS, χάρη στο οποίο είναι δυνατή η μεταφορά χρημάτων σε πανευρωπαϊκό επίπεδο στην ταχύτητα αποστολής ενός γραπτού μηνύματος (microseconds), κάθε ώρα της ημέρας, κάθε μέρα του χρόνου. "Η αρχική (απλή) ιδέα άμεσης εκτέλεσης πληρωμών από έναν λογαριασμό προς όλους και παντού, έγινε πλέον πραγματικότητα", δήλωσε ο κ. Κορφιάτης.
Η Τράπεζα της Ελλάδος, πρωτοπόρος μεταξύ των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών, υιοθέτησε την υλοποίηση TIPS παρέχοντας στις εγχώριες τράπεζες και τα ιδρύματα πληρωμών να προσφέρουν στους πελάτες τους τη δυνατότητα των άμεσων πληρωμών. Στο σημείο αυτό, ωστόσο, διαπιστώνεται υστέρηση στην υιοθέτηση της τεχνολογίας εκ μέρους της αγοράς.
Για τον λόγο αυτό, ψηφίστηκε στην ΕΕ ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός 2024/886 ο οποίος καθιστά υποχρεωτική την παροχή άμεσων μεταφορών πίστωσης με ορίζοντα τον Ιανουάριο του 2025. Επιπλέον, η ευρωπαϊκή νομοθεσία ρυθμίζει την τιμολόγηση, ορίζοντας ότι οι άμεσες πληρωμές δεν θα τιμολογούνται ακριβότερα από τις απλές μεταφορές πίστωσης. Σημειώνεται εδώ ότι, αν και το κόστος χρήσης του TIPS για τις τράπεζες είναι 1 χιλιοστό του ευρώ ανά συναλλαγή, η υπηρεσία του άμεσου εμβάσματος παρέχεται σήμερα στους καταναλωτές ως premium προϊόν, με κόστος που προσεγγίζει σε κάποιες περιπτώσεις και τα 5 ευρώ.
Επιπλέον, η ΕΕ επιβάλλει διαδικασίες επαλήθευσης του ονόματος του δικαιούχου της πληρωμής (ΙΒΑΝ-name check) ενισχύοντας την ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. "Η κανονιστική αυτή ρύθμιση αναμένεται να απελευθερώσει τη συγκρατημένη ορμή και δυναμική των άμεσων πληρωμών που θα μπορούσαμε σήμερα να την παρομοιάσουμε με ένα συμπιεσμένο ελατήριο", σημειώνει το στέλεχος της ΤτE.
Στη χώρα μας συμμετέχουν στο ΤIPS -μέσω του συστήματος της ΔΙΑΣ- 13 τράπεζες και πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, οι οποίοι και αντιστοιχούν περίπου στο 98% του συνόλου των εγχώριων λογαριασμών πληρωμών.
Επιπλέον, η ΤτΕ πρωτοπορώντας σε ευρωπαϊκό επίπεδο παρέχει στους πολίτες, από τον Φεβρουάριο του 2023, τη δυνατότητα πραγματοποίησης άμεσων πληρωμών προς το Δημόσιο, τόσο εγχώρια όσο και διασυνοριακά. Με τον τρόπο αυτό συμβάλλει πρακτικά στην διάδοσή τους στην εγχώρια αγορά και στην υιοθέτηση σύγχρονων πρακτικών από την πλευρά του Δημοσίου.
Ενδεικτικά οφέλη από αυτή τη νέα υπηρεσία είναι η ελαχιστοποίηση του χρόνου διεκπεραίωσης των συναλλαγών, η ενθάρρυνση της χρήσης καινοτόμων και ασφαλών μέσων πληρωμών και η δυνατότητα συνδυασμού των άμεσων πληρωμών με υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας όπως το Request-to-Pay.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τις πληρωμές προς το Δημόσιο, με οριζόντια συνεργασία μεταξύ της Τράπεζας της Ελλάδος, της ΑΑΔΕ και της ΔΙΑΣ ολοκληρώνεται η μετάπτωση των βεβαιωμένων οφειλών σε χρήση κωδικού RF, ο οποίος συνδυάζεται με κωδικό QR. Συνεπώς οι πολίτες θα μπορούν να πληρώνουν ομοιόμορφα όλες τις υποχρεώσεις τους προς το Δημόσιο με έναν κωδικό πληρωμής με τον οποίο νιώθουν εξοικείωση και ασφάλεια. Μάλιστα, έχει ήδη υλοποιηθεί η δυνατότητα άμεσης πληρωμής για το σύνολο των υπηρεσιών της ΑΑΔΕ, με στόχο να μπορούν να εκτελεστούν όλες οι φορολογικές υποχρεώσεις με ενημέρωση της καρτέλας του πολίτη στο myAADE ταυτόχρονα με την πληρωμή.
Παράλληλα, η Τράπεζα της Ελλάδος έχει σχεδιάσει και παρουσιάσει μια tailor-made λύση Request-to-Pay που θα συμβάλλει στην βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Η λύση αυτή προσφέρει επιλογές άμεσης ή μεταγενέστερης πληρωμής, βεβαιότητα εκτέλεσης μέρους ή συνόλου των ληξιπρόθεσμων οφειλών και μέγιστη ασφάλεια.
Ωστόσο, όπως τόνισε ο κ. Κορφιάτης, παρά την αξιοσημείωτη πρόοδο που έχουμε σημειώσει ως κοινότητα, θα πρέπει να ενισχύσουμε τους παράγοντες που θα οδηγήσουν σε περαιτέρω ανάπτυξη. Ως πρώτο βήμα, χρειάζεται να επιτύχουμε μια κρίσιμη μάζα όσον αφορά στον αριθμό των συναλλαγών στα σημεία πώλησης, κυρίως με τη σάρωση κωδικού QR ή μέσω του Request-to-Pay.
"Ως κοινότητα, θα πρέπει να συνεργαστούμε ώστε οι άμεσες πληρωμές να θεμελιωθούν ως η νέα κανονικότητα. Η πλήρης υιοθέτησή τους στα σημεία πώλησης, θα επαναορίσει τις πληρωμές λιανικής και θα λειτουργήσει συμπληρωματικά στην πιθανή έκδοση ενός ψηφιακού ευρώ", κατέληξε ο ίδιος.
Από το βήμα του ίδιου συνεδρίου, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών προέβη σε μια ανακοίνωση που ανοίγει τον δρόμο για καθολική χρήση της ελληνικής εφαρμογής στις άμεσες πληρωμές, το IRIS. Όπως ανέφερε, έως τον Μάρτιο του 2025 θα πρέπει όλες οι επιχειρήσεις να αποδέχονται πληρωμές μέσω IRIS, τόσο στο ηλεκτρονικό όσο και στο φυσικό περιβάλλον.
Σημειώνεται ότι ο βαθμός διείσδυσης των άμεσων πληρωμών στην ελληνική αγορά είναι σήμερα μόλις 15,6%, ενώ δυνητικά – κατόπιν και των σχετικών πρωτοβουλιών – θα μπορούσε να "αγγίξει" ακόμη και το 50%. Αναφερόμενος δε ο Υπουργός , στο ζήτημα του ημερήσιου ορίου χρήσης, κάλεσε τις τράπεζες να εξετάσουν και να προχωρήσουν στην εφαρμογή ενός διακριτού ορίου σε ό, τι αφορά τις συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών και επιχειρήσεων, καθώς σήμερα επιτρέπουν σωρευτικά τη μεταφορά μέχρι 500 ευρώ. "Οι τράπεζες θα μπορούσαν να αυξήσουν το ημερήσιο όριο χρήσης του συστήματος IRIS για τους καταναλωτές, στα 500 ευρώ για μεταφορές σε ιδιώτες συν 500 ευρώ για πληρωμές σε επιχειρήσεις, δηλαδή συνολικά 1.000 ευρώ την ημέρα από 500 ευρώ που είναι σήμερα", τόνισε.
Κλείνοντας, ο κ. Χατζηδάκης δήλωσε χαρακτηριστικά: "Όλοι όσοι γκρινιάζουν για τις τραπεζικές προμήθειες δεν πρέπει να ξεχνούν ότι υπάρχουν φθηνές ή δωρεάν εναλλακτικές λύσεις: τα συστήματα άμεσων πληρωμών - στην Ελλάδα το IRIS. Ας ενημερωθούν, λοιπόν, όλοι και ας εκμεταλλευθούν αυτή τη δυνατότητα, είτε είναι απλοί πολίτες είτε είναι επαγγελματίες. Αντί να διαμαρτυρόμαστε, ας επωφεληθούμε από τις εναλλακτικές - δωρεάν ή πολύ φθηνές - λύσεις για όλους. Επωφελούνται ήδη 2.600.000 συμπολίτες μας. Ας επωφεληθούν και οι υπόλοιποι!".
