Του Marc Champion
Λίγα πράγματα θα μπορούσαν να αποτυπώσουν καλύτερα τη δύσκολη θέση της Εσθονίας από την εικόνα της πρωθυπουργού του μικρού κράτους της Βαλτικής Κάγια Κάλας, η οποία καθόταν σταυροπόδι και ατρόμητη με μοβ φόρμα και δερμάτινο μπουφάν στην άκρη μιας ανοιχτής πίσω πόρτας ελικοπτέρου.
Επέστρεφε στην πατρίδα της με το Chinook από επίσκεψη σε ασκήσεις του ΝΑΤΟ την Τετάρτη, περίπου 130 χιλιόμετρα (81 μίλια) νότια της πρωτεύουσας Ταλίν. Στην "Ανοιξιάτικη Καταιγίδα 2024", όπως ονομάζεται η άσκηση, συμμετείχαν 9.000 Εσθονοί στρατιώτες και έφεδροι με 5.000 στρατιώτες από άλλα μέλη της συμμαχίας, εκατοντάδες τεθωρακισμένα οχήματα, αεροσκάφη και ναυτικά σκάφη. Ο στόχος, είπε η Κάλας, ήταν να σταλεί ένα σαφές μήνυμα στη Μόσχα: "Μην έρθετε εδώ".
Για την Εσθονία αυτή η στρατηγική είναι σίγουρα σωστή. Το να ελπίζουμε απλώς ότι ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δεν είναι αρκετά τρελός ώστε να διακινδυνεύσει να επιτεθεί σε ένα μέλος του ΝΑΤΟ, και έτσι να μην κάνουμε τίποτα για να προετοιμαστούμε, θα τον προσκαλούσε να θέσει το προφανές ερώτημα: Είναι οι μητέρες από Ισπανία, Βρετανία και ΗΠΑ πραγματικά πρόθυμες να στείλουν τους γιους και τις κόρες τους να πολεμήσουν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, εναντίον μιας μεγάλης στρατιωτικής δύναμης που έχει φαινομενικά απεριόριστη ανοχή στις απώλειες;
Για ένα έθνος 1,3 εκατ. κατοίκων, η αποτροπή θα ήταν ανέφικτη χωρίς σαφείς αποδείξεις ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας του ΝΑΤΟ είναι ακλόνητες και υποστηρίζονται από την πλήρη ισχύ των ΗΠΑ και των μεγάλων Ευρωπαίων συμμάχων. Ή όλα ή τίποτα. Και ο μόνος τρόπος για να υπάρξει αυτού του είδους η βεβαιότητα είναι να εκπαιδευτούν και να αναπτυχθούν οι ικανότητες για να πολεμήσουν τον πόλεμο που δεν θα έπρεπε ποτέ να συμβεί. Αυτό, επίσης, ήταν το μάθημα του Ψυχρού Πολέμου.
Σήμερα, επιτέλους, αυτές οι προετοιμασίες αρχίζουν τουλάχιστον να φαίνονται αξιόπιστες στη Βαλτική. Σίγουρα, 14.000 στρατιώτες δεν θα μπορούσαν να αντισταθούν σε μια ρωσική εισβολή, αλλά μπορεί να την καθυστερήσουν αρκετά ώστε να έρθουν οι δυνάμεις που θα μπορούσαν να το κάνουν - ειδικά τώρα που η γειτονική Φινλανδία και η Σουηδία είναι μέλη. "Το ΝΑΤΟ λειτουργεί τώρα με τον τρόπο που νομίζαμε ότι λειτουργούσε το ΝΑΤΟ πριν ενταχθούμε", δήλωσε η Κάλας στους δημοσιογράφους. Δεν ήταν πάντα τόσο κολακευτική για τα επίπεδα της ευρωπαϊκής δέσμευσης στο ανατολικό μέτωπο του μπλοκ, πόσο μάλλον για την Ουκρανία που δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Ωστόσο, για κάθε σημάδι μιας συμμαχίας που μαθαίνει να ενισχύει τις στρατιωτικές της δυνατότητες, να αναγνωρίζει τις αδυναμίες της και να αρχίζει να τις αντιμετωπίζει, υπάρχει και ένα άλλο που δείχνει το εύθραυστο υπόβαθρό της. Η Γαλλία επιδείκνυε τέσσερα από τα εντυπωσιακά νέα της οχήματα πεζικού Jaguar, αλλά μαζί με τα παλαιά τεθωρακισμένα του Ηνωμένου Βασιλείου. Όλοι αναγνώρισαν ότι τα λόγια δεν θα σημαίνουν τίποτα αν τα πυρομαχικά και τα όπλα για να πολεμήσουν έναν διαρκή χερσαίο πόλεμο με τη Ρωσία δεν μπορούν να παραχθούν όταν χρειαστεί, και για τη Βαλτική αυτή η ανάγκη υπάρχει τώρα στην Ουκρανία.
Πιο ανησυχητική ήταν η υπενθύμιση - με την είδηση της απόπειρας δολοφονίας ενός Ευρωπαίου ηγέτη - ότι τα γεγονότα έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν όλες τις πολιτικές παραδοχές που πρέπει να καθορίζουν κάθε στρατιωτική στρατηγική του ΝΑΤΟ.
Καθώς διαδόθηκε την Τετάρτη η είδηση ότι ο λαϊκιστής πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ρόμπερτ Φίτσο, πυροβολήθηκε, μπορούσες να αισθανθείς τα κύμματα της ανησυχίας. Η Κάλλας εξέφρασε το σοκ της σε δήλωσή της, αλλά οι σκέψεις ορισμένων άλλων που επισκέφθηκαν το κέντρο άσκησης μεταφέρθηκαν γρήγορα στο πώς το Κρεμλίνο θα μπορούσε να προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί την επίθεση για να διχάσει τη συμμαχία, ίσως ρίχνοντας την ευθύνη στην Ουκρανία και διαδίδοντας θεωρίες συνωμοσίας, ανεξάρτητα από το τι μπορεί στην πραγματικότητα να είχε ως κίνητρο ο δράστης.
Οι αυτοκρατορίες μπορεί να παίρνουν τις χαριστικές βολές από εξωτερικούς εχθρούς, αλλά συνήθως καταρρέουν από μέσα. Ο Πούτιν το γνωρίζει αυτό, αφού έχει ζήσει την αυτοκαταστροφή της Σοβιετικής Ένωσης. Όμως στη Ρωσία, παρ' όλη τη συζήτηση για την αδυναμία του καθεστώτος του πριν από ένα χρόνο, μόλις κέρδισε άλλη μια θητεία στο αξίωμα χωρίς αμφισβήτηση και επισκέπτεται έναν ισχυρό σύμμαχο στην Κίνα, ελεύθερος να σχεδιάσει το μέλλον με αυτοπεποίθηση. Η αποφασιστικότητά του να αντιστρέψει την παρακμή της Μόσχας ως υπερδύναμης, να επιβάλει μια σφαίρα επιρροής σε όλα τα εδάφη της πρώην αυτοκρατορίας και να υποδαυλίσει την αστάθεια μεταξύ όσων στέκονται εμπόδιο στο δρόμο του είναι σαφής.
Στη Δύση, εν τω μεταξύ, η συλλογική στρατηγική και η ισχύς του ΝΑΤΟ εξαρτώνται από μια σειρά απρόβλεπτων εκλογικών αναμετρήσεων, κυρίως στις ΗΠΑ τον Νοέμβριο, όπου ο Ντόναλντ Τραμπ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν δεσμεύεται ιδιαίτερα για την άμυνα της Ουκρανίας ή για τη διατλαντική συμμαχία στο σύνολό της. Το διπλό αφήγημα του Πούτιν για τη δυτική αλαζονεία και παρακμή βρίσκει ακροατήριο σε μεγάλο μέρος του πλανήτη, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων ψηφοφόρων στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ.
Δεν χρειάζεται να ψάξετε μακριά για σημάδια πολιτικών ρήξεων στη συμμαχία. Ο Φίτσο κέρδισε την επανεκλογή του πέρυσι με μια φιλορωσική, αντιαμερικανική ατζέντα, υποσχόμενος να σταματήσει την αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία. Ο πραγματικός αντίκτυπος ήταν περιορισμένος, επειδή η Σλοβακία είχε ήδη εκκαθαρίσει σε μεγάλο βαθμό τα διαθέσιμα αποθέματά της σε όπλα και η μη στρατιωτική βοήθεια συνεχίστηκε. Ωστόσο, η εκλογή του διεύρυνε το στρατόπεδο υπέρ του Πούτιν εντός του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε δύο, μαζί με τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Όρμπαν.
Οι δεξιοί λαϊκιστές αναμένεται να τα πάνε καλύτερα στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αυτό το καλοκαίρι. Ο Όρμπαν χρησιμοποίησε ήδη το βέτο του στην ΕΕ για να επιβραδύνει την παροχή βοήθειας από το μπλοκ στην Ουκρανία. Αυτή την εβδομάδα, επιβράδυνε επίσης την καταδίκη της βίαιης καταστολής από την κυβέρνηση των διαδηλώσεων κατά της ψήφισης του λεγόμενου "ρωσικού νόμου" στη Γεωργία περί ξένων πρακτόρων, μια ακόμη μικρή πρώην σοβιετική δημοκρατία που βρίσκεται στο στόχαστρο του Πούτιν.
Το αν ο Φίτσο θα επιζήσει παραμένει άγνωστο, οπότε είναι πολύ νωρίς για να πούμε τι αντίκτυπο θα έχει η απόπειρα δολοφονίας του - από έναν 71χρονο Σλοβάκο που δεν του άρεσε η πολιτική του. Ωστόσο, η απειλή της καταστροφικής πόλωσης μιας τέτοιας πολιτικής δολοφονίας είναι εμφανής, ειδικά σε μια εποχή που τόσο μεγάλο μέρος της ίδιας της Δύσης είναι αβέβαιο για την αξία των δημοκρατικών θεσμών.
Το ΝΑΤΟ διαθέτει περισσότερους από αρκετούς πόρους και ικανότητες για να βάλει τέλος στον ρεβανσισμό του Πούτιν, αν το θέλει, αλλά αυτό είναι ένα σημαντικό "αν". Μετά το τέλος της "Ανοιξιάτικης Καταιγίδας" της Εσθονίας την Τετάρτη, ήταν δύσκολο να μην βγάλει κανείς το συμπέρασμα ότι η συμμαχία μόλις τώρα αρχίζει να συγκεντρώνει τις στρατιωτικές της δυνάμεις, την ώρα που το πολιτικό της υπόβαθρο είναι αδύναμο και κινδυνεύει από γεγονότα των οποίων η έκβαση είναι απλώς απρόβλεπτη. Ο μόνος τρόπος για να διορθωθεί αυτό είναι να ενισχυθούν αυτά τα θεμέλια, αποφασίζοντας μεταξύ μας για το τι αξίζει να πολεμήσουμε.
Απόδοση - Επιμέλεια: Σ. Κετιτζιάν
Είπε ότι συγχωρεί τον δράστη και ανακοίνωσε ότι θα είναι έτοιμος να επιστρέψει σταδιακά στα καθήκοντά του από τα τέλη Ιουνίου.
Είχε δεχθεί δολοφονική επίθεση στις 15 Μαΐου.
Κυρώθηκε από τον πρόεδρο της χώρας.
Η κατάστασή του κρίνεται "ικανοποιητική", σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης.
Η απομάκρυνση από τη Ρωσία σημαδούρων που οριοθετούν σε ένα ποτάμι τα σύνορά της με την Εσθονία προκάλεσε την αντίδραση το ΓΓ του ΝΑΤΟ.
Η Εσθονία δήλωσε πως Ρώσοι συνοριοφύλακες απομάκρυναν σημαδούρες για τη ναυσιπλοΐα από την εσθονική πλευρά του ποταμού Νάρβα που χωρίζει τις δύο χώρες.
Η Ρωσία θα παραμείνει "η σημαντικότερη άμεση απειλή για την ευρωπαϊκή ασφάλεια", σημείωσε.
Ισχυρίστηκε ότι δεν ήθελε να σκοτώσει τον πρωθυπουργό.
Η Ρωσία λέει ότι τα σύνορά της στη Βαλτική Θάλασσα πρέπει να είναι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Μία εβδομάδα μετά την απόπειρα δολοφονίας του.
"Στόχος ο εκφοβισμός αυτών που έχουν αποκλίνουσες απόψεις".
